گویش دری افغانستان

دری نام یکی از دو زبان رسمی کشور افغانستان است. این کشور که قسمت عمده­ ی آن مهد ادبیات گران­بهای فارسی پس از اسلام بوده است ، بدون شک یکی از شرکای بزرگ و وارثان به حق این فرهنگ گسترده و عمیق است و زبانی که به طور مطلق دری خوانده می­شود در حقیقت جز ادامه­ ی همان فارسی دری نیست که « رابعه بنت کعب » و « دقیقی » و « عنصری بلخی » و « سنایی » و « سید حسن غزنوی » و « عبدالحی گردیزی » و « خواجه عبدالله انصاری هروی » و « ناصرخسرو قبادیانی » و ده­ها مانند ایشان با همکاری بزرگان دیگر این سرزمین پهناور بنیاد گذاشته و به کمال رسانیده ­اند.

 

زبان دری افغانستان با فارسی تفاوت­هایی جزیی دارد. بعضی از خصوصیات صرف و نحوی محلی در آن وارد شده و از این جهت از فارسی ادبی رایج در ایران جدا شده است. این تفاوت­ها اندکی مربوط به چگونگی تلفظ و ادای واک­هاست که با تلفظ نواحی شرقی و شمال شرقی ایران در بیش تر موارد شبیه است. تفاوت­های دیگر از نظر لغات و اصطلاحات بومی است که در زبان ادبی افغانستان وارد شده است. دیگر آن که بعضی از کلمات و اصطلاحات علمی و فنی جهان امروز در فارسی ایران از زبان فرانسوی  اقتباس شده ، و همان­ ها را در زبان دری افغانستان به دلیل ارتباطی که در طی یکی دو قرن اخیر با هندوستان داشته است ، از زبان انگلیسی گرفته ­اند. بدین ترتیب در واژگان فارسی و دری اندک تفاوتی وجود دارد. این اختلاف­ها با ارتباط فرهنگی میان دو ملت دوست و برادر و هم نژاد و هم زبان رفته رفته  کم تر می­شود.
تعداد مردمی که در کشور افغانستان به زبان فارسی دری سخن می گویند به موجب آمارهای اخیر ،  نزدیک به ۵ میلیون نفر است. اما همه­ ی اهالی آن سرزمین این زبان را می­دانند و به کار می­برند. در سال­های اخیر در افغانستان برای اصطلاحات جدید اداری و علمی و فنی الفاظی وضع کرده­اند که غالبن ریشه و ساخت آن­ها از زبان پشتو گرفته شده است. مانند کلمه های { پوهنجی ، پوهنتون ، پوهاند ، پوهنوال } در برابر اصطلاحات ایرانی { دانشکده، دانشگاه، استاد، دانشیار } و غیره.

Addthis
FacebookMySpaceTwitterDiggDeliciousStumbleuponGoogle BookmarksRedditNewsvineTechnoratiLinkedinRSS Feed