طولانی ترین دیوار دفاعی : گرگان
دیوار دفاعی گرگان به طول 200 کیلومتر یکی از بزرگترین و برجسته ترین آثار معماری دشت گرگان در دوره تاریخی محسوب می شود . این اثر شگفت انگیز که در متون تاریخی و علمی به نامهای سد اسکندر ، سد انوشیروان ، سد فیروز ، قزل آلان و دیوار دفاعی مطرح شده ، دارای تاسیسات وابسته همچون سد ، قلعه ، کانال ، خندق و بناهای غیر وابسته قلعه و تپه می باشد .
دیوار تاریخی گرگان از محلی به نام (خواجه نفس) شروع و پس از عبور از شمال گنبد قابوس به طرف شمال غرب ادامه یافته و در کوههای (پیش کمر) محو می شود . این دیوار در بخشی دارای 6 متر و در قسمتی دیگر دارای 10 متر عرض می باشد که این امر نشان دهنده آن است که عرض دیوار در نقاط مختلف بنا به وضع طبیعی و زمین ساختی منطقه متفاوت بوده است در فواصل مختلف قلعه هایی در سمت جنوب این دیوار ساخته شده که کمترین فاصله قلعه ها 50 متر و طزولانی ترین آن به 10 کیلومتر می رسد . این دیوار که طولانی ترین دیوار ایران است در زمان فیروز پادشاه ساسانی برای جلوگیری از ورود قوم مهاجر هپتالی (از اقوام هون شاخه ای از مغول) که برای به دست آوردن مراتع و زمین های سرسبز و قابل کشت بارها به ایران حمله کردند ، ساخته شد . این دیوار در سال 1378 در فهرست آثار میراث ملی ثبت شد .