بزرگترین شاعر حماسه سرا : ابوالقاسم فردوسی طوسی
´´حکیم ابولقاسم فردوسی طوسی`´ بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران، در سال329 ه. ق در روستا یی در نزد یکی شهر طوس به دنیا آمد.
فردوسی اوایل حیات را به کسب مقدمات علوم و ادب گذراند و از جوانی شور شاعری در سر داشت و از همان زمان برای احیای مفاخر پهلوانان و پادشاهان بزرگ ایرانی بسیار کوشید و همین طبع و ذوق شاعری و شور و دلبستگی او بر زنده کردن مفاخر ملی، باعث بوجود آمدن شاهکاری بزرگ به نام ´´شاهنامه´´ شد. شاهنامه فردوسی که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد، مجموعه ای از داستانهای ملی و تاریخ باستانی پادشاهان قدیم ایران و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت و دینداری توصیف می کند. شاهنامه نه فقط بزرگترین و پر مایه ترین مجموعه شعر است که از مهد سامانی و غزنوی به یادگار مانده است بلکه مهمترین سند عظمت زبان فارسی و بارزترین مظهر شکوه و رونق فرهنگ و تمدن ایران قدیم و خزانه لغت وگنجینه ادبیات فارسی می باشد. معروف ترین داستانهای شاهنامه: داستان رستم و سهراب. رستم و اسفندیار. سیاوش و سودابه، زال و رودابه است. فردوسی پس از آنکه تمام وقت و همت خود را در مدت سی و پنج سال صرف ساختن چنین اثر گرانبهایی کرد، در پایان کار آن را به سلطان محمود غزنوی که تازه به سلطنت رسیده بود، عرضه داشت تا شاید از سلطان محمود صله و پاداشی دریافت نماید و سلطان محمود هم نخست وعده داد که شصت هزار دینار به عنوان پاداش و جایزه به فردوسی بپردازد. ولی اندکی بعد از پیمان خود برگشت و تنها شصت هزار درم یعنی یک دهم مبلغی را که وعده داده بود برای وی فرستاد. فردوسی از این پیمان شکنی سلطان محمود رنجیده خاطر شد و از غزنین که پایتخت غزنویان بود بیرون آمد و مدتی را در سفر بسر برد و سپس به زادگاه خود بازگشت. اما چندی بعد سلطان محمود از کرده خود پشیمان شد و فرمان داد که همان شصت هزار دینار را به فردوسی بدهند ولی هدیه سلطان روزی به طوس رسید که فردوسی با سر بلندی و افتخار حیات فانی را بدرود گفته بود و درگذشته بود. تاریخ وفاتش را بعضی 411 و برخی 416 ه. ق نوشته اند.