مسجد اعظم به سعي و اهتمام حضرت آيت الله العظمي بروجردي (ره) توسط استاد (حسين بن محمد معمار) معروف به (لرزاده) بنا شد و كلنگ اول آن در روز 11 ذيقعده سال 1373 ه. ق مصادف با (ميلاد حضرت علي بن موسي الرضا ) به دست تواناي آن عالم رباني زده شد .
مرقد آيت الله بروجردي در همين مكان قرار دارد . اين مسجد كه به دليل عظمت و بزرگي مسجد اعظم نام گرفته از جمله مساجد سه ايواني است . اين مسجد عظيم مشتمل بر يك مقصوره وسيع . گنبد مرتفع . ايوان معظم . دو گوشوار . چهل ستون . كتابخانه جامع و ساير بيوتات است . در بناي اين مسجد تلفيقي از سبك قديم با اسلوب ساختماني جديد به كار رفته و مقصوره و گنبد و گلدسته ها به سبك باستاني و سبك كنوني ولي چهل ستون ها با نقشه روز بنا شده است . مقصوره اين مسجد كه از نظر وسعت و زينت در عالم اسلامي كم نظير و حتي بي نظير است . تمامي آراسته به كاشي كاري معرق بالاي ازاره مرمري است . معمار مسجد براي استحكام گنبد . استخوان بندي و اسكلت آن را با مفتول به پا داشت و در سربند مفاصل آن با اكسيژن جوشكاري به عمل آورد و سپس از هر طرف اين اسكلت فلزي را با آجر پوشاند . به اين ترتيب طرفين آن از داخل و خارج جداري به قطر چهارده آجر . هر طرف هفت رديف با ملاتي كه متشكل از سيمان . آهك و ماسه بود پوشيده شد . از اين رو عمر اين مسجد را تا هزار سال پيش بيني نموده اند . قاعده گنبد از خارج و داخل چهار ضلعي متساوي به دهانه 19 و ارتفاع 24 متر با تزيينات متنوع مرمري و كاشي كاري است . كه در چهار گوشه آن نيم طاقي بالا آورده شده و صورت مربع را با نقشه يزدي سازي به شكل فلكه اي درآورده اند و نيز پاطاق پوشش عرقچيني آن را بالا برده اند . در ضلع جنوبي اين مقصوره محرابي مجلل و پنج تركي وجود دارد كه دهانه آن سه و ارتفاع آن پنج متر است . اين محراب با ازاره مرمري و بدنه و جرزهاي كاشي كاري معرق تزيين شده است . پوشش مقرنس خوش قطاري در سه رديف از كاشي هاي شفاف خوش رنگ و لعابي است كه در سينه آن ترنجي نمودار و در ميانه به خط ثلث طلايي كلمه مبارك (الله) خوانده مي شود . گنبد و بقيه اجزاي مسجد نيز مملو از هنر معماري و تزيينات فراوان است . شبستان گنبد دار مسجد كه سراسر مزين به كاشي هاي معرق است در ضلع جنوبي صحن قرار دارد و از طريق مسيرهاي جانبي به دو شبستان ستون دار شرق و غرب مرتبط است . مجموعه مسجد اعظم از سمت شرق با مسجد بالاسر و صحن عتيق حرم حضرت معصومه (س) و از غرب به خيابان ساحلي رودخانه و از جنوب به خيابان موزه مرتبط است .
آدرس :كنار آستانه حضرت معصومه (س) در سمت غرب آن
نوع بنا : زیارتی
قدمت : حدود 11 ذيقعده سال 1373 ه. ق سال
تور داخلی
تور افغنستان
