پرتال بزرگ گردشگری ایران و جهان

علي اكبر دهخدا

على اكبر دهخدا روزنامه نگار، شاعر، محقق، مترجم، مصحح و فرهنگ نويس‌برجسته معاصر در سال 1258 ه.ش در تهران بدنيا آمد. وى تحصيلات دينى را در نزد شيخ غلامحسين بروجردى آموخت و پس از آن وارد مدرسه عالى علوم سياسى تهران شد.

دهخدا مبانى علوم جديد و زبان فرانسه را در آنجا فراگرفت و ضمنا از محضر درس‌شيخ هادى نجم آبادى نيز بهره برد. دهخدا در سال 1282 هجرى شمسى به همراه معاون‌الدوله غفارى وزير مختار ايران در كشورهاى بالكان به اروپا رفت وطى دو سال اقامت در وين و تحصيل علوم جديد،زبان فرانسه خود را تكميل كرد. وى در روزهاى آغازين جنبش مشروطه به ايران بازگشت و در انتشار روزنامه صور اسرافيل با ميرزا جهانگير خان شيرازى همكارى كرد. دهخدا در اين روزنامه مقالات خود را تحت عنوان چرند و پرند با نامهاى مستعار دخو، خرمگس، امير الجوال، روزنامه چى ، سگ حسن دله و غلام گدا چاپ مى‌كرد كه در نوع خود بى نظير بود و نقش زيادى در بيدارى افكار مردم داشت. دهخدا پس ازواقعه به توپ بستن مجلس شوراى ملى به استانبول گريخت و از آنجا به اروپا رفت و درسوئيس با كمك ميرزا ابوالحسن خان پيرنيا معاضد السلطنه روزنامه صور اسرافيل رامجددا در شهر ايوردون داير كرد كه پس از سه شماره تعطيل شد. وى سپس به تركيه رفت و در استانبول به انجمن سعادت ايرانيان پيوست و در شمار نويسندگان مجله سروش‌درآمد. دهخدا پس از فتح تهران و اعاده اصول مشروطه ،از تهران و كرمان به نمايندگى مجلس شورا در دوره دوم انتخاب شد. دهخدا در دوران جنگ جهانى اول حدود بيست وهشت ماه در يكى از روستاهاى چهار محال بختيارى متوارى بود و پس از پايان جنگ به تهران آمد و از آن پس از كارهاى سياسى كناره گرفت و مشاغل مختلفى نظير رياست دفتر وزارت فرهنگ ،رياست مدرسه علوم سياسى تهران و رياست تفتيش وزارت دادگسترى را عهده دار شد. علامه دهخدا پس از قضاياى شهريور 1320 شمسى و بركنارى رضا شاه تا پايان عمربه مطالعه و تحقيق و تأليف مشغول شد و از كارهاى سياسى كناره گرفت. وى پس از روى كار آمدن مصدق از دولت او پشتيبانى كرد و همين باعث شد پس از كودتاى 28 مرداد1332 چندى مورد بى مهرى دولت قرار گيرد. دهخدا در سال 1334 در تهران در گذشت و جنازه‌اش در ابن بابويه شهر رى مدفون گرديد. بزرگ‌ترين شاهكار دهخدا كتاب لغت نامه وى‌است كه از دستاوردهاى بزرگ ادبى زبان فارسى بشمار مى‌رود. علامه دهخدا در جوانى پس از بازگشت از چهار محال و بختيارى با عزمى راسخ به جستجو و يادداشت بردارى لغات و اصطلاحات پرداخت و چهل سال اين كار دشوار را ادامه داد. حاصل اين كارمجموعه‌اى مشتمل بر مفصل ترين كتاب لغت زبان فارسى بود كه اطلاعات زيادى درخصوص اسامى خاص تاريخى و جغرافيائى ارائه مى دهد. اشعار زيباى دهخدا نيز حكايت از طبع روان وى دارد .

مهم‌ترين آثار علامه دهخدا عبارت است‌از: مقالات چرند و پرند، امثال و حكم، جريده سروش ، لغت نامه، ديوان شعر،تصحيح ديوان سيد حسن غزنوي، شرح حال و آثار ابوريحان بيروني، ترجمه روح القوانين و ترجمه كتاب عظمت و انحطاط روميان.