بازار «پنجشنبه» از معدود نمونه‌های معماری زمان شوروی که نه‌تنها در شهر «خجند» و تاجیکستان بلکه در آسیای مرکزی بی‌نظیر است و تاکنون اصلی‌ترین مرکز تجارت در شمال تاجیکستان محسوب شده به گونه‌ای که نماد شهر خجند نیز هست.
بازار «پنجشنبه» از معدود نمونه‌های معماری زمان شوروی است که نه فقط در شهر خجند و تاجیکستان، بلکه در آسیای مرکزی بی‌نظیر است.
این بازار در سال 1954 تکمیل و از همان زمان تاکنون اصلی‌ترین مرکز تجارت در شمال تاجیکستان محسوب می‌شود به گونه‌ای که نماد شهر خجند نیز می‌باشد.
خجند باستان که در تذکره‌ها بیشتر با صفات «طراز جهان»، «شهر خوبان» و ... یاد می‌شود برحق تاریخ غنی ماوراءالنهر می‌درخشد.
رودخانه «سیردریا» یا همان «سیحون» همچون شاهرگ اصلی این شهر آن را به 2 بخش تقسیم می‌کند، خجند در گذشته و امروز نیز به عنوان مرکز سیاسی، تجاری و فرهنگی استان سغد بوده و اکنون نیز می‌باشد.
بازار پنجشنبه در منطقه آسیای مرکزی یکی از بزرگترین مرکز تجاری محسوب می‌شود که تاجران زیادی در آن خرید و فروش می‌کنند.
این بازار را بدون اغراق می‌توان کانون تجارت و قلب اقتصادی شهرخجند و در کل شمال تاجیکستان توصیف کرد هرچند امروزه مراکز تجاری زیادی در خجند فعال شده‌اند اما بازار پنجشنبه همچنان پُرجمعیت‌ترین و شلوغ ترین محل تجاری خجند محسوب می‌شود و مرکزی توقف ماشین‌های مسافربری، تاجران، دانشجویان و دیگر اقشار جامعه سغد می‌باشد.
این بازار در گذشته تنها در روزهای پنجشنبه فعال بود و در کنار تاجران سغدی، مردم مناطق ازبکستان و قرقیزستان نیز همسایه این استان می‌باشند، کالاها و اجناس خود را در این بازار عرضه کردند و این گونه بود که به تدریج تعداد فروشنده‌ها افزایش یافت و بازار پنجشنبه به بازار همه روزه تبدیل شد.
بازار مذکور که 2 طبقه می‌باشد توسط هنرمندان خجندی براساس معماری شرقی و اسلامی ساخته شده و در آن سبک و روش‌های معماری سنتی نیز به کار گرفته شده است.
در طبقه همکف بیشتر مواد غذایی، نان‌های متنوع خجندی، میوه، خشکبار، آجیل، سبزیجات، گوشت، شیرینی و... به فروش گذاشته می‌شود.
در طبقه دوم که عبارت است از غرفه‌ها و حجره‌های کوچک و متوسط که در آن لوازم برقی، تلفن، لوازم منزل، لباس، ظروف، ...فروخته می‌شوند.
در بیرون از بازار دست‌فروش‌ها کالاهای مورد نیاز مردم را روی زمین و گاه روی میزهای چوبی به معرض فروش می‌گذارند، چنانکه اشاره شد، بازار پنجشنبه قلب تپنده خجند است، چون روبه‌روی بازار مسجد «شیخ مصلح اادین النوری»، عارف و روحانی مشهور قرن 12 قرار دارد که در این مسجد نماز پنج‌گانه و نیز نماز جماعت در روزهای عید برگزار می‌شود.
مردم شمال تاجیکستان به تجارت و فروشندگی علاقه فراوانی دارند، این رغبت و علاقه‌ای که مردم شمال تاجیکستان به خرید و فروش دارند به این حد در جنوب تاجیکستان دیده نمی‌شود.
هم‌اکنون تجار و بازرگانان خارجی به جمع تاجران بومی پیوسته‌اند و تجار ایرانی، چینی، افغانی، روسی پاکستانی از این جمله‌اند و همزمان با این افزایش تعداد مشتریان نیز افزوده می‌شود، قابل ذکر است که تاجران ایرانی فعال در این بازار از جمله تاجرهای موفق محسوب می‌شوند و مردم مواد غذایی مورد نیاز خود را در ابتدا از مغازه‌های ایرانی تهیه می‌کنند.
این امر حاکی از توفیق تجار ایرانی است که توانسته‌اند اعتماد مشتریان مسلمان خود را کسب کنند.
ر گوشه دیگر بازار کباب پزی‌های زیاد، صرافی، مغازه‌های کتاب‌فروشی، فروشگاه‌های عمده‌فروشی، لوازم تحریر و ...قرار دارند و می‌توان گفت که مردم استان تمام کالای مصرفی خود را می‌توانند با قیمتی مناسب نسبت به دیگر بازارهای مناطق تاجیکستان تهیه کنند.
